Beste zelfbruiner? Hoe en wanneer wel/niet aanbrengen?✴️ (2024)

Nu de zon zich weer heerlijk laat zien, wil je daar natuurlijk lekker van genieten. Fijn om weer die korte broek of dat jurkje met sandaaltjes uit de kast te kunnen trekken. Dit is ook altijd het moment dat ik weer vragen krijg over zelfbruiners. Want dat jurkje staat vaak net iets leuker met een beetje kleur op de huid. Hoewel het modebeeld gelukkig wat is verschoven en een zongebruinde huid niet meer zo gezond gevonden wordt, snap ik die vraag hoor. Ik ben allang blij dat we niet meer massaal voorbruinen onder de zonnebank. Een self tanner is wat mij betreft een prima oplossing. Waar moet je nu op letten bij deze producten? Hoe werken ze en zijn ze veilig te gebruiken?

Zo werkt een zelfbruiner

De stof die in een zelfbruiner je huid dat bruine kleurtje geeft, is bijna altijd DHA (dihydroxyaceton). Dit stofje wordt gewonnen uit suikerbieten of suikerriet. DHA gaat bij het aanbrengen van de zelfbruiner tussen de dode huidcellen van de bovenste huidlaag zitten. Daar reageert het met aminozuren. (Voor de liefhebber: dit noemen we de Maillard-reactie). Tijdens die reactie worden er melanoïdines gevormd, en die zijn bruin. Wist je dat dit hetzelfde proces is als het bruinbakken van je biefstukje of het roosteren van je boterham? De ‘eindkleur’ van een zelfbruiner wordt bepaald door de concentratie DHA; hoe meer er in het product zit, hoe donkerder het resultaat.

Light, medium en dark

Het percentage DHA is niet altijd terug te vinden op producten. Vaker wordt dit aangegeven met termen als ‘light’, ‘medium’ of ‘dark’. Heb je een heel lichte huid? Ga dan voor light of medium. Hiermee heb je ook een kleinere kans op vlekken of een oranje verkleuring.

Er zijn ook producten waarbij je de kleurintensiteit kunt kiezen door ze korter of langer op de huid te laten inwerken. Heb je nog niet zoveel ervaring met zelfbruiners en vind je het toch een beetje spannend? Laat een product dan wat minder lang intrekken.

Hoe voorkom je nu strepen en vlekken?

Nog even wat meer over die vlekken of strepen die je soms krijgt van zelfbruiners. Hoe voorkom je die? Zorg er om te beginnen voor dat je huid goed gehydrateerd is. Gebruik dus een goede moisturizer voor je gezicht. En smeer ook je lichaam dagelijks in met een bodyproduct. Daarnaast is exfoliëren een goed idee. Zo verwijder je opgehoopte dode huidcellen die voor een plaatselijke ophoping van kleur kunnen zorgen. Voor je gezicht kun je een exfoliant op basis van glycolzuur kiezen. Deze komt goed in de huid. Voor je lichaam mag je ook een scrubhandschoen met olie gebruiken. Vergeet vooral de huid rond je enkels niet!

• Meer tips voor de self tanning zonder eruit te gaan zien als een oranje zebra? Die lees je hier.

Waarom ruiken zelfbruiners zo vies?

Waar komt nu die merkwaardige geur vandaan bij zelfbruiners? Ik vertelde net al over het stofje DHA, en hoe dit een reactie aangaat in de huid. De kenmerkende geur van zelfbruiners ontstaat tijdens deze reactie. Veel merken proberen dit te maskeren door parfum toe te voegen. En hoewel dat in het begin wel werkt, zal de geur van het parfum langzaam vervliegen waardoor je de zelfbruiner toch vaak blijft ruiken. Niet lekker, maar dit kan verder geen kwaad.
Er zijn overigens wel een paar andere aandachtpunten die ik met je wil bespreken.

Kies voor extra antioxidanten, in je zelfbruiner of je crème

Over de veiligheid of schadelijkheid van zelfbruiners is regelmatig geschreven. Dat heeft opnieuw te maken met de stof DHA. Uit onderzoek blijkt namelijk dat er in de huid waarop 20% DHA is gebruikt tot 180% meer kans is op vrijeradicaalvorming in de zon. Nu moet je weten dat er in consumentenproducten tussen de 1% en 5% DHA is toegevoegd.
Toch vind ik het een goed idee om daarom voor extra antioxidanten te kiezen in je huidverzorging. Er bestaan zelfbruiners met extra van deze beschermstofjes. Je kunt ook voor of na het gebruik van een zelfbruiner een crème smeren met extra antioxidanten. Zoals mijn Moisturizers voor het gezicht, of mijn Body Cream voor je lichaam. Maar het allerbelangrijkste is natuurlijk om je echt goed in te smeren met een zonnefactor.

Let op: jouw fake kleurtje biedt geen bescherming in de zon

Ondanks dat je een mooi bruin kleurtje krijgt van een zelfbruiner, ben je er niet voldoende mee beschermd. Uitgerekend is dat je kunstmatige kleurtje ongeveer overeenkomt met een SPF van 3 tot 4. Gewoon goed blijven insmeren dus 🙂

Irritatie door zelfbruiners

Een ander aandachtspunt: zelfbruiners kunnen nog weleens voor huidirritatie zorgen. Dit kan door de DHA komen, maar ook door hulpstofjes die ervoor zorgen dat het product goed tussen de dode huidcellen gaat zitten. Het voordeel van die hulpstoffen is dat je een egalere teint krijgt. Maar het nadeel is dus dat je er irritatie van kunt krijgen. Mijn advies? Gebruik zelfbruiners niet langer dan een paar dagen achter elkaar, zodat je de huid even rust gunt. Maar dat advies geldt wat mij betreft ook als je geen last hebt van irritatie. Overdrijf liever niet met deze producten.

Verder raad ik je aan om een oud laagje van een zelfbruiner er altijd eerst goed af te halen door te exfoliëren of scrubben voordat je weer een nieuw kleurtje aanbrengt.

Kun je een zelfbruiner gebruiken tijdens de zwangerschap?

Tot slot: juist als je zwanger bent wil je misschien zon vermijden. Is een zelfbruiner dan veilig te gebruiken? Begin vorig jaar is er een rapport van de SCCS (Scientific Committee for Consumer Safety) uitgekomen waaruit blijkt dat een maximale concentratie van 10% DHA veilig te gebruiken is. Toch zijn er soms nog zorgen dat DHA iets verder de huid kan doordringen. Dat zou in principe niet moeten gebeuren. Voelt het voor jou niet fijn, laat je kleurtje dan lekker achterwege.

Spray tans (in een salon) zou ik je wel afraden. Het effect van het inademen van DHA is (nog) niet goed bekend. De meeste salons bieden trouwens sowieso al geen spray tan aan in de eerste drie maanden van de zwangerschap.

Waar moet je verder op letten bij de keuze van een zelfbruiner?

Maar waar moet je nou op letten bij de aanschaf van een zelfbruiner? Nog een paar tips:

• Kies het liefst voor een product dat geen parfum bevat. Check de ingrediëntenlijst dus even op ‘parfum’ of ‘fragrance’ . Hoewel een zelfbruiner vaak niet zo’n lekkere geur heeft van zichzelf, trekt deze vanzelf weg na een tijdje.
• Zorg dat er geen hoge concentratie alcohol* in je product naar keuze zit. Hoe je dit kunt checken? Dan staat alcohol dus niet in het bovenste (1/3) gedeelte van de INCI.
• Het is fijn als je een zelfbruiner vindt met extra antioxidanten. Maar makkelijker (en belangrijker) is dat er voldoende van deze beschermende stoffen aanwezig zijn in de huidverzorging die je erna gebruikt. En vergeet je zonnebrandcrème niet!

* Niet alle alcoholsoorten zijn slecht voor je huid. Sommige verzachten de huid juist. In deze blog lees je welke typen alcohol je beter kunt vermijden en welke je graag terugziet in je skincare.

PS

Je ziet inmiddels ook steeds meer zelfbruiners die naast of in plaats van DHA de tanning agent erythrulose bevatten. Erythrulose komt van nature voor in frambozen en werkt eigenlijk hetzelfde als DHA. Het duurt alleen iets langer voordat je een kleurtje krijgt op je huid. En het kleurtje is ook iets anders. DHA zorgt voor een bruine kleur met een geeloranje ondertoon, erythrulose geeft een meer rode ondertoon. Vandaar ook dat er vaak een combinatie van beide wordt gebruikt.

Bondi Sands | Pure Gradual Tanning Lotion

✓ Parfumvrij
✓ Met DHA en Erythrulose
✓ Geen uitdrogende alcoholen
✓ Extra antioxidanten: Vitamine C en Vitamine E

Deze gradual tanning lotion is in een ‘kleur’ beschikbaar. Door het product meerdere dagen achter elkaar te gebruiken, kun je de ‘tan’ creëren die bij jou past. Dat betekent ook minder kans op strepen. Een mooi product om mee te starten. De lotion is wel transparant en heeft geen ‘guidance-colour’of hulpkleurstofjes. Dus je ziet niet waar je al hebt gesmeerd.

Joik | Sunless Tan Facial Drops

✓ Parfumvrij
✓ Met DHA
✓ Geen uitdrogende alcoholen

Deze drops voeg je toe aan je moisturizer of bodyproduct. De eindkleur op je huid bepaal je door meer of minder druppels toe te voegen en het product meerdere dagen achter elkaar te gebruiken. Een geschikt product voor beginners dus.

Vita Liberata | Fabulous Mousse Medium of Dark

✓ Parfumvrij
✓ Met DHA
✓ Geen uitdrogende alcoholen
✓ Met zoethoutwortel- en meloenextract

Deze mousse is misschien meer voor de ervaren gebruiker. Een goede handschoen voor het aanbrengen is wat mij betreft een aanrader (vermindert de kans op strepen). Dit product heeft een hulpkleurtje, waardoor je ziet waar je al hebt gesmeerd.

Mine Tan | Olive Self Tan Foam

✓ Parfumvrij
✓ Met DHA
✓ Geen uitdrogende alcoholen
✓ Met verzorgende oliën

Wil je niet te lang met zelfbruiner rondlopen of slapen? Dan is dit een goede optie. Deze mousse breng je het liefste aan met een goede handschoen en spoel je na 1-3 uur weer af. De kleur die je uiteindelijk krijgt hangt af van hoe lang je het product laat intrekken. Het product heeft ook een guidance-colour.

Gaat zelfbruiner je toch nog een stapje te ver? Met deze producten kun je ook een mooie sun kissed glow creëren.

Dr. Jetske Ultee | Bronzer

✓ Parfumvrij
✓ Sun kissed glow voor een dag
✓ Geen uitdrogende alcoholen
✓ Met jojobaolie en shea butter

Mijn Bronzer is wat mij betreft onmisbaar voor een mooie zomerse glow. Breng aan met een grote kwast op delen van het gezicht en hals.

Bestel nu

Drunk Elephant | D-Bronzi Anti-Pollution Sunshine Drops

✓ Parfumvrij
✓ Sun kissed glow voor een dag
✓ Geen uitdrogende alcoholen
✓ Extra antioxidanten

Wil je een stapje verder gaan dan alleen Bronzer, dan kun je voor deze drops kiezen. Voeg een paar druppels toe aan je (body)crème en je krijgt een zomerse shimmer. Let op: je kleurtje kan misschien een beetje afgeven. Voordeel: in de avond was je het er weer af.

Vita Liberata | Body Blur High Definition Body Make-up

✓ Parfumvrij
✓ Sunkissed glow voor een dag
✓ Geen uitdrogende alcoholen
✓ Met sheabutter en aloe vera

Dit kun je eigenlijk zien als een foundation voor je benen. Geeft behalve een kleurtje ook gelijk wat dekking. Je wast het er aan het einde van de dag af. Let wel op je kleding, de make-up kan misschien wat afgeven.

Heb jij nog een vraag over zelfbruiners of wil je misschien je ervaring delen over een bepaald product? Laat gerust een reactie achter:

Groetjes, Jetske

Onderzoeksarts cosmetische dermatologie